İşte İstanbul'un dönüşüm planı... 10 soruda kampanyanın detayları

Kampanyadan kimler faydalanacak?

Yarısı Bizden kampanyası İstanbul özelinde uygulanacak. Kentsel dönüşüm yasası kapsamında rezerv alanda, riskli alanda yer alan ve riskli yapı kararı olan yapılar destek alabilecek. Destek için vatandaşın kendi arasında anlaşması şart. Bu da iki yolla olacak; Ya vatandaş kendi arasında yüzde 100 uzlaşma sağlayacak, ya da yasa gereği yüzde 50+1 anlaşma ile inşaat ruhsatını alacak, karara katılmayanın payı satılarak kat irtifakı kurulup destek başvurusu yapılacak. Vatandaşın dönüşümü yapacak müteahhit firmayı da kendi bulması gerekecek.

Yapım için yardıma ilişkin hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi 31 Aralık 2026 tarihine kadar yapılabilecek.

YARISI HİBE YARISI KREDİ

Konut ve işyeri için ne kadar hibe ve kredi verilecek?

Hak sahibine bir konut için 700 bin liraya kadar hibe, 700 bin liraya kadar kredi, bir işyeri için 350 bin liraya kadar hibe, 350 bin liraya kadar kredi, diğer her bir konut için 1 milyon 400 bin liraya ve diğer her bir işyeri için 700 bin liraya kadar kredi verilebilecek. Birden fazla konut için verilecek kredide herhangi bir sınırlama bulunmuyor.

Ayrıca hak sahibi, satış veya 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak pay satışı işlemiyle edineceği taşınmaz için payı satılan hak sahibinin kullanacağı hibe ve krediyi kullanabilecek.

Kredi için gelir şartı aranacak mı?

Kampanya kapsamında riskli evde yaşayan hak sahiplerine kredi verilirken, gelir ve kredi puanı durumlarına bakılmayacak.

KİRACILARA TARİHİ DESTEK

Kiracılara destek var mı?

Kampanya kapsamında taşınmazı kullanan kişiye bir kereye mahsus 100 bin lira taşınma desteği verilecek. Dönüşüme girecek evde ev sahibi yaşıyorsa o, kiracı varsa kiracı bu desteği alacak. Böylece dönüşüm sürecinde ilk kez kiracılara bu denli bir ödeme gerçekleşmiş olacak.

Bakanlık ödemeyi ne zaman, nasıl yapacak?

Vatandaş arasında uzlaştı, bina yıkıldı. Sıra geldi destekleri almaya... Hibe ve kredi desteği, Yapı Denetimi Hakkında Kanun’a tabi olan yapılarda Yapı Denetim Sistemi’ndeki inşaat ilerleme seviyesi, diğer yapılarda ise ilgili idare tarafından yerinde yapılacak inceleme esas alınarak ödenecek. Ödemeler, subasman seviyesinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaat bitiminde olmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca ‘üç eşit taksitle’, yapıdaki hak sahipleri adına ‘hak sahiplerinin anlaştığı yüklenicinin’ bankada açılan vadesiz hesabına yapılacak. Yani direk vatandaşa ödeme olmayacak, işlerin zamanında tamamlanması için de inşaatın ilerleme seviyesi dikkate alınacak.

TAKSİTLER NASIL HESAPLANACAK?

Vatandaşın ödemeleri ne zaman başlayacak?

Evi dönüşüme giren vatandaş geçici olarak başka bir evde kiracı oluyor. Bu süreçte hem kira hem kredi taksiti ödemek birçok haneye zor geliyor. İşte bu nedenle de kampanyada, ‘geri ödemesiz dönem’ formülü devreye girecek. Kampanya kapsamında ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz dönem uygulanacak. Yani vatandaş riskli konutu yenilendikten ve yeni evine geçtikten sonra ödemelere başlayacak. İnşaat 24 ay değil de 12 ayda biterse, vatandaş 12 ay daha geri ödemesiz dönemin avantajını kullanacak.

Kredi geri ödemeleri nasıl hesaplanacak?

Verilen kredinin geri ödemeleri, ödemesiz dönemden sonraki ilk aydan itibaren başlayacak ve ‘ilk 12 taksit faizsiz’ olmak üzere en fazla 120 ayda tamamlanacak.

Geri ödemesiz ve faizsiz dönem sonunda ilk taksit ödemesinden önce başlangıç güncellemesi yapılacak. Bu güncelleme ocak ayında gerçekleşecek ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan yıllık TÜFE artışının yarısı dikkate alınacak.

Güncellenmiş kredi borcu belirlenirken, kredi borcundan yapılan geri ödemeler düşülecek, kalan kredi borcu güncelleme oranının uygulanması suretiyle artırılarak yeni borç tutarı bulunacak. Güncellenen borç kalan taksit sayısına bölünerek, aylık ödenmesi gereken taksit tutarı belirlenecek. Bu işlem kredi borcu bitene kadar devam edecek.

YOĞUN İNŞT KAPSAM DIŞI

Hangi durumda kampanya uygulanmayacak?

Riskli yapının bulunduğu parsellerde üretilecek projedeki bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının, mevcut bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının bir buçuk katını geçmesi halinde hibe ve destek verilmeyecek. Çünkü bu denli yoğun bir inşaatta müteahhitle yapılacak kat karşılığı anlaşmada vatandaş avantajlı konumda olacak. Müteahhit fazla konutları satarak işi finanse edebilecek. Ayrıca riskli yapının bulunduğu parsellerde 1 Nisan 2023 tarihinden önce, yeni yapıya ait yapı ruhsatı düzenlenmiş olması hallerinde yapım için yardımdan faydalanılamayacak.

Zemin ve plan yüzünden aynı yerde bina yapılamazsa ne olacak?

Zemin ve plan durumunun yeniden inşaat yapımına uygun olmaması durumunda yapım için yardım, yapıda bulunan bağımsız bölüm hak sahiplerinin ‘tamamının muvafakatiyle’ yine hak sahiplerine ait yapılaşmaya uygun il sınırları içinde veya dışında başka bir parselde kullanılabilecek. Yani vatandaş zemin engeli varsa İstanbul’da ya da İstabul dışında da ev yaptırıp desteklerden faydalanacak.

KREDİ TAKSİTLERİ ÖDENMEZSE NE OLACAK?

Kredi geri ödemeleri Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca takip edilecek. Kredi borcunun zamanında ödenmemesi halinde, Başkanlık tarafından borçlu kişiye ihtarda bulunularak süre tanınacak. Verilen süre içerisinde kredi borcunun ödenmemesi, kredinin durdurulması veya iptal edilmesi durumunda, kullandırılmış kredilerin ödenmeyen kısımları genel hükümlere göre takip ve tahsil edilecek.

‘DÖNÜŞÜM HIZLANACAK’

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “İstanbul’un kentsel dönüşümü için başlattığımız ‘Yarısı Bizden’ kampanyası kapsamında vereceğimiz destek paketi yürürlüğe girdi. Bu kapsamda; 700 bin TL hibe, 700 bin TL kredi, 100 bin TL tahliye desteği olmak üzere toplam 1.5 milyon TL destek ile İstanbul’un dönüşümünü hızlandıracağız” dedi.

Mehmet Özhaseki

BAŞVURUYU KAÇIRANLARA YENİ FIRSAT

Yarısı Bizden kampanyası için başvurular geçen yıl nisan-mayıs döneminde yapılmış ve 1.2 milyonu aşkın müracaat olmuştu. Kampanyanın avantajlı şartları açıklanınca başvuruyu kaçıranlar pişman oldu. Bu kesimden gelen talebi değerlendiren Bakanlık, yeni bir fırsat sunulmasına karar verildi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Vedad Gürgen, “Bugün vatandaşımız ‘bu şartları bilmiyordum, o yüzden fırsatı kaçırdım’ diyebiliyor. Bu nedenle müracaat yapmamış olsalar dahi, kendi aralarında uzlaşı sağlarlarsa onları da kapsama alacağız. Önceliğimiz başvuru sahipleri olacak, sonra diğer taleplere de cevap vereceğiz. Bu süreci de ilçe belediyeleri ile birlikte yöneteceğiz” dedi.

Vedad Gürgen

700 BİN TL KREDİDE ÖDEME PLANI

*Ödeme planında hedef enflasyon oranı dikkate alınmıştır. 4. yıl itibarıyla yıllık TÜFE artışının yarısı yüzde 5 olarak öngörülmüş ve yüzde 5 artışla hesaplama yapılmıştır.